Egzamin maturalny pełni trzy zasadnicze funkcje:
- wyznacza poziom spełniania przez zdających wymagań egzaminacyjnych w zakresie przedmiotów, z których przystępują do egzaminów w 2023 r.
- stanowi poświadczenie osiągnięcia przez zdającego wymaganego prawem poziomu wiadomości i umiejętności w zakresie języka polskiego, matematyki i wybranego języka obcego – w przypadku zdania wszystkich egzaminów obowiązkowych w części ustnej (bez określania poziomu) i w części pisemnej (na poziomie podstawowym)
- zastępuje egzamin wstępny do szkół wyższych, które wykorzystują wyniki egzaminu maturalnego z danego przedmiotu lub przedmiotów – przede wszystkim na poziomie rozszerzonym – jako kryteria w procesie rekrutacji.
Wszystkie zadania w arkuszach egzaminacyjnych sprawdzają, w jakim stopniu zdający spełnia wymagania egzaminacyjne określone w załączniku do rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 1 sierpnia 2022 r. (Dz.U. poz. 1698) i wymienione dla każdego przedmiotu. Jest to dokument, który określa zakres wiadomości i umiejętności, które z jednej strony muszą zostać uwzględnione w procesie kształcenia, z drugiej zaś są sprawdzane w zadaniach egzaminacyjnych w 2023 r.